(QBĐT) - Có thể khẳng định rằng, trong những năm qua hoạt động trợ giúp pháp lý (TGPL) và việc bảo đảm quyền được TGPL nói chung và TGPL cho trẻ em và người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi nói riêng đã đạt những thành tựu đáng kể, góp phần tích cực vào việc cải thiện và thúc đẩy việc thụ hưởng các quyền con người và quyền công dân của người dân…

Với tính chất là hoạt động bổ trợ tư pháp, TGPL cung cấp dịch vụ pháp lý (tư vấn pháp luật; tham gia tố tụng để đại diện, bào chữa; đại diện ngoài tố tụng) miễn phí cho người được TGPL, trong đó bao gồm trẻ em và người bị buộc tội từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi theo quy định của pháp luật, thời gian qua, công tác phổ biến giáo dục pháp luật, TGPL cho người được TGPL nói chung cũng như trẻ em và người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi nói riêng đã được cấp ủy, chính quyền các cấp ở tỉnh ta, Bộ Tư pháp, Cục Trợ giúp pháp lý quan tâm hỗ trợ.

Vì vậy, nhận thức về pháp luật và ý thức chấp hành pháp luật của phần lớn người dân cơ bản được nâng lên, quyền được tiếp cận các thông tin nói chung và thông tin về pháp luật nói riêng của người dân ngày càng được bảo đảm.

Tuy nhiên, vẫn còn một bộ phận người dân, nhất là người nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số, trẻ em và người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi nhận thức, hiểu biết pháp luật còn hạn chế, ý thức chấp hành pháp luật chưa cao; tình trạng trẻ em, người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi vi phạm pháp luật, bị xâm hại vẫn diễn ra ngày càng nghiêm trọng.

Chính vì vậy, nhu cầu được tìm hiểu pháp luật, tư vấn pháp luật và TGPL đối với trẻ em, người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi vẫn là một nhu cầu rất cần thiết cần được quan tâm đẩy mạnh và tăng cường.

Hàng năm, trên cơ sở các chương trình, kế hoạch của Bộ Tư pháp, Cục Trợ giúp pháp lý và UBND tỉnh về hoạt động TGPL, Sở Tư pháp đã chỉ đạo Trung tâm TGPL nhà nước căn cứ phạm vi chức năng, nhiệm vụ được giao chủ động tham mưu, tổ chức thực hiện.

Đồng thời theo dõi, hướng dẫn, kiểm tra, giám sát, tháo gỡ kịp thời những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện các chính sách TGPL trên địa bàn tỉnh, trong đó bao gồm các chính sách về TGPL cho trẻ em và người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi.

Bên cạnh đó, sự phối hợp giữa các cơ quan, ban, ngành trong công tác TGPL được tăng cường, tạo điều kiện thuận lợi trong quá trình triển khai thực hiện các chính sách TGPL cho trẻ em và người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi, đặc biệt là vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng bãi ngang, ven biển...

Trong 5 năm (2013 - 2017), Trung tâm TGPL nhà nước đã thụ lý, thực hiện 5.906 vụ việc TGPL cho 5.906 người thuộc diện được TGPL. Trong đó có 431 vụ việc cho 431 người là trẻ em và người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi. Hầu hết các vụ việc TGPL cho trẻ em và người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi đều được thực hiện thông qua hình thức tham gia tố tụng.

Trong năm 2018, Trung tâm TGPL nhà nước tỉnh đã thụ lý, thực hiện 210 vụ việc cho 210 người thuộc diện được TGPL, trong đó có 45 người là trẻ em và người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi. Qua đó, đã kịp thời bảo vệ tốt nhất các quyền và lợi ích chính đáng, hợp pháp cho trẻ em và người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi, nhất là trong các vụ án xâm hại trẻ em hoặc các vụ án hình sự mà người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi là người phạm tội.

Có thể khẳng định rằng, hoạt động TGPL và việc bảo đảm quyền được TGPL nói chung và TGPL cho trẻ em và người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi nói riêng đã đạt những thành tựu đáng kể, góp phần tích cực vào việc cải thiện và thúc đẩy việc thụ hưởng các quyền con người và quyền công dân của người dân.

Kết quả đáng khích lệ của hoạt động TGPL phản ánh tinh thần của chiến lược cải cách tư pháp, quá trình hoàn thiện hệ thống pháp luật và đặc biệt từ hệ quả của sự ra đời của Luật TGPL 2006, Luật TGPL 2017, Luật Luật sư, các văn bản hướng dẫn thi hành Luật TGPL, Luật Luật sư và văn bản pháp luật liên quan đến hoạt động TGPL.

Hoạt động TGPL nói chung và TGPL cho trẻ em và người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi đã làm thay đổi nhận thức và hành vi của cán bộ, công chức và người dân về pháp luật cũng như quyền và nghĩa vụ liên quan của cán bộ, công chức đối với nhân dân.

Theo ý nghĩa đó, TGPL cho trẻ em và người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi góp phần tăng cường việc bảo đảm và hiện thực hoá các quyền con người và quyền công dân của các cá nhân.

Ngọc Hải-Bá Thành