Chống khai thác IUU: Vẫn còn lắm khó khăn

  • 08:37 | Thứ Năm, 03/06/2021
  • icon gmail
  • icon facebook
  • icon youtube
(QBĐT) - Sau 3 năm thực hiện khuyến nghị của Ủy ban châu Âu (EC) về khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), nhận thức của người dân về IUU ngày càng được nâng lên, tình trạng tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài giảm nhiều so với trước đây.
 
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác chống khai thác IUU vẫn còn những khó khăn cần được các cấp, ngành khắc phục để tháo gỡthẻ vàng của EC.
 
Kết quả tích cực
 
Ngày 23-10-2017, EC áp dụng biện pháp cảnh báo thẻ vàng đối với thủy sản khai thác của Việt Nam xuất khẩu vào Châu Âu, gây khó khăn rất lớn đối với hoạt động xuất khẩu hàng thủy sản khai thác của nước ta không chỉ vào châu Âu mà còn một số thị trường khác.
 
Thẻ vàng mà EC áp dụng đối với thủy sản khai thác của Việt Nam xuất khẩu vào châu Âu là do khai thác thủy sản không có giấy phép khai thác thủy sản hoặc khai thác không đúng nội dung quy định trong giấp phép khai thác thủy sản; không ghi, nộp nhật ký hoặc báo cáo khai thác thủy sản; khai thác trong vùng cấm khai thác… 
Vẫn còn tình trạng nhiều chủ tàu cá chưa thực hiện lắp đặt thiết bị giám sát hành trình.
Vẫn còn tình trạng nhiều chủ tàu cá chưa thực hiện lắp đặt thiết bị giám sát hành trình.
Ông Lê Văn Lợi, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp-Phát triển nông thôn (NN-PTNT) cho biết: "Thực hiện các khuyến nghị của EC về chống khai thác IUU, thời gian qua, ngành nông nghiệp cùng với các ngành, địa phương đã nỗ lực triển khai nhiều giải pháp nhằm khắc phục cảnh báo thẻ vàng của EC và đã đạt được những kết quả tích cực. Công tác tuyên truyền các quy định chống khai thác IUU, luật thủy sản cho cộng đồng và ngư dân đã được các cấp, ngành vào cuộc triển khai với nhiều hình thức phù hợp với từng đối tượng, từ đó, nhận thức của người dân đã nâng lên rõ rệt. Sở NN-PTNT lồng ghép thực hiện 32 hội nghị tuyên truyền với hơn 3.000 lượt ngư dân tham dự; cấp phát 8.000 tờ dán, 500 sổ tay pháp luật về chống khai thác IUU cho các chủ tàu, thuyền trưởng tàu cá khai thác xa bờ; phối hợp các báo, đài thực hiện phóng sự, tọa đàm, tin, bài tuyên truyền. Bộ chỉ huy Bội đội Biên phòng tỉnh chủ trì, phối hợp với các địa phương tổ chức 160 buổi tuyên truyền cho hơn 12.000 lượt ngư dân, cấp phát 5.106 tờ gấp, tờ rơi; tuyên truyền trực tiếp cho 942 lượt ngư dân, tổ chức cho 619 thuyền trưởng/chủ tàu ký cam kết không vi phạm IUU".
 
Sở NN-PTNT đã thành lập văn phòng đại diện thanh tra, kiểm soát nghề cá để kiểm tra, kiểm soát tàu cá xuất bến, cập cảng, làm cơ sở cho việc xác nhận, chứng nhận thủy sản khai thác xuất khẩu vào thị trường châu Âu.
 
Đến nay, toàn tỉnh đã có 1.047 tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên lắp đặt thiết bị giám sát hành trình theo quy định, đạt 87%. Các địa phương cũng đã vận động, hướng dẫn 1.360 chủ tàu cá từ 12m trở lên thực hiện đánh dấu tàu cá, đạt 70,2%. Công tác quản lý tàu cá, cấp giấy phép khai thác thủy sản theo hạn ngạch; thanh tra, kiểm tra, xử phạt vi phạm quy định về IUU cũng đã được các sở, ngành chức năng và chính quyền địa phương thực hiện nghiêm túc.
 
Sở NN-PTNT đã tổ chức 34 cuộc thanh tra, kiểm tra, phát hiện và xử lý 122 trường hợp vi phạm, xử phạt hơn 931 triệu đồng, tịch thu 29 bộ kích điện. Bộ đội Biên phòng tỉnh đã kiểm tra, phát hiện, xử lý 75 vụ/83 tàu cá vi phạm, xử phạt hơn 578 triệu đồng…
 
Anh Nguyễn Ngọc Sơn, phường Quảng Phúc (TX. Ba Đồn) cho hay: “Thời gian qua, ngư dân như chúng tôi đã được chính quyền địa phương tuyên truyền nhiều về IUU nên luôn tuân thủ quy định không vi phạm vùng biển nước ngoài khi tham gia đánh bắt thủy sản. Tôi mong rằng, vì lợi ích chung, những ngư dân khi đánh bắt thủy sản cần tuân thủ các quy định trong khai thác thủy sản đã được cơ quan chức năng khuyến cáo”.
 
Còn nhiều khó khăn
 
Ông Lê Ngọc Linh, Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản cho biết, tuy việc triển khai các khuyến nghị của EC đã đạt được nhiều kết quả quan trọng nhưng công tác chống khai thác IUU ở Quảng Bình vẫn còn một số tồn tại hạn chế, như: một số chủ tàu cá chưa thực hiện lắp đặt thiết bị giám sát hành trình; tình trạng tàu cá vượt ranh giới khai thác cho phép trên biển và vượt qua vùng biển nước ngoài (Trung Quốc) vẫn còn; việc thực thi pháp luật, tuần tra, kiểm soát, xử lý vi phạm về IUU trên biển còn yếu.
 
Ngoài ra, việc kiểm tra tàu cá xuất bến, cập cảng chưa bảo đảm nội dung, tỷ lệ kiểm tra theo quy định, việc kiểm tra chủ yếu dựa vào hồ sơ, khai báo của chủ tàu. Nhận thức của người dân về IUU có nâng lên, nhưng vì cuộc sống còn nhiều khó khăn nên một số người dân vẫn cố tình vi phạm; công tác xử lý, xử phạt của cơ quan chức năng và các địa phương đôi lúc còn chưa nghiêm khắc, chưa có tính răn đe. Các phương tiện, lực lượng, tài chính chưa bảo đảm để thực thi tốt khuyến cáo chống khai thác IUU… 
Cơ quan chức năng xử phạt hành chính các chủ tàu vi phạm các quy định về chống khai thác IUU.
Cơ quan chức năng xử phạt hành chính các chủ tàu vi phạm các quy định về chống khai thác IUU.
Theo ông Nguyễn Văn Ninh, Phó Chủ tịch UBND TX. Ba Đồn, khó khăn lớn nhất trong việc chống khai thác IUU là việc xác minh để xử lý tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài. Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển thông báo danh sách tàu cá vi phạm nhưng lại không gửi kèm các bằng chứng như hình ảnh, biên bản vi phạm nên rất khó để xử lý vi phạm. Một số chủ tàu, thuyền trưởng dù đã được tuyên truyền về chống khai thác IUU nhưng chưa chấp hành đầy đủ các quy định, như: khai báo xuất nhập cảng, ghi và nộp nhật ký khai thác…
 
Tích cực triển khai các giải pháp
 
Ông Lê Văn Lợi, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT cho rằng, thời gian để Quảng Bình “tháo gỡ” thẻ vàng của EC không còn nhiều. Để đáp ứng các yêu cầu, khuyến nghị của EC thì vẫn còn rất nhiều việc phải làm và đòi hỏi sự hợp lực của các cấp, ngành, địa phương. Để nâng cao hiệu quả công tác chống khai thác IUU, thời gian tới, Sở NN-PTNT sẽ phối hợp với các sở, ngành, địa phương đẩy mạnh công tác tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức của người dân trong chống khai thác IUU.
 
Sở sẽ chỉ đạo Chi cục Thủy sản, Ban Quản lý cảng cá tỉnh tăng cường hơn nữa công tác theo dõi, giám sát tàu cá, chứng nhận, xác nhận nguồn gốc thủy sản; tiếp tục triển khai lắp đặt thiết bị giám sát hành trình tàu cá; đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý nghiêm các trường hợp chủ tàu cá vi phạm; hỗ trợ tập huấn, đào tạo cấp chứng chỉ tàu cá cho ngư dân; hướng dẫn sử dụng, quản lý trang thiết bị tàu cá, thiết bị giám sát hành trình đúng quy định; hướng dẫn ghi chép, nộp nhật ký khai thác, báo cáo khai thác thủy sản… 
Lực lượng Bộ đội Biên phòng thường xuyên tuần tra trên biển kết hợp tuyên truyền về chống khai thác IUU.
Lực lượng Bộ đội Biên phòng thường xuyên tuần tra trên biển kết hợp tuyên truyền về chống khai thác IUU.
TX. Ba Đồn có 379 tàu cá tham gia khai thác vùng biển xa bờ. Công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức của người dân được xem là nhiệm vụ then chốt trong công tác chống khai thác IUU. “Bên cạnh việc tăng cường tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng, truyền thanh cơ sở, thị xã còn phối hợp với Đồn Biên phòng Cửa khẩu Cảng Gianh tổ chức các buổi tập huấn, vận động các chủ tàu ký cam kết thực hiện các quy định về chống khai thác IUU”, Phó Chủ tịch UBND TX. Ba Đồn Nguyễn Văn Ninh cho hay. 
 
Lan Chi