Tiếp đó sẽ thi công 34 ngôi nhà ở tái định cư để bàn giao cho người dân nơi đây trước mùa mưa bão năm 2021 theo kế hoạch đề ra. Giấc mơ về những ngôi nhà kiên cố, an toàn của người dân bản Sắt đang dần trở thành hiện thực để thắp lên một niềm tin tươi sáng nơi đại ngàn Trường Sơn…

 

 

Trong các trận lũ xảy ra hồi cuối tháng 10 và đầu tháng 11-2020, toàn bộ bản Sắt, xã Trường Sơn (huyện Quảng Ninh) đã buộc phải di dời khẩn cấp vì nguy cơ xảy ra lũ lụt ngập sâu, sạt lở đất đe dọa đến tính mạng con người. Tính đến nay, đã hơn 5 tháng trôi qua kể từ khi cả bản di dời khỏi vị trí "tử thần" do thiên tai đe dọa, toàn bộ 34 hộ và 152 nhân khẩu đồng bào Bru-Vân Kiều ở bản Sắt phải tạm trú trong những ngôi nhà bạt. Dù luôn được các cấp chính quyền, nhà hảo tâm quan tâm đặc biệt, nhưng người dân nơi đây vẫn đang ngày đêm kỳ vọng sớm có một nơi ở mới kiên cố, an toàn nhằm nối lại hành trình "an cư lạc nghiệp" của bản làng…

Tiếp chúng tôi trong ngôi nhà lán bạt tạm bợ, già làng Nguyễn Văn Sơn (78 tuổi, từng có 20 năm làm trưởng bản Sắt) nhớ lại, đa số bà con Bru-Vân Kiều ở đây đều có gốc gác từ tỉnh Quảng Trị. Do bom đạn trong chiến tranh chống đế quốc Mỹ rất ác liệt, người Bru-Vân Kiều buộc phải tháo chạy trú tránh quanh những ngọn núi cao vút dọc theo dãy Trường Sơn thuộc phía Tây tỉnh Quảng Bình.

 

Sau một thời gian sống du canh du cư "chặt-đốt-cốt-trỉa…" để mưu sinh, khoảng năm 1975, bản thân già làng Sơn đã lựa chọn một vị trí cao ráo nằm cách khu vực bản Sắt (hiện tại) chừng 2km để khai hoang phục hóa. Nhận thấy mảnh đất này trồng lúa, ngô, sắn… rất tươi tốt, năm 1986, già làng là người đầu tiên của bản quyết định vào định cư hẳn ngay tại mảnh đất này cho bớt công đi lại xa xôi. Làm ăn thuận lợi, già làng còn thuê thêm người vào đây khai hoang được cả ha để trồng lúa nước 2 vụ/năm với năng suất, sản lượng mỗi vụ rất cao. Thế rồi một hộ, hai hộ, ba hộ… và rất nhiều hộ Bru-Vân Kiều từ nơi khác cứ lần lượt vào đây ở hẳn để khai hoang trồng lúa nước.

 

Hiện nay, toàn bản Sắt đã có khoảng 7,5ha lúa nước sản xuất được 2 vụ rất hiệu quả, đó là chưa tính đến chừng 4ha đất gò đồi có thể trồng được ngô, đậu, lạc 1 vụ trong năm. Có nguồn lương thực dồi dào, bà con bản Sắt còn thả nuôi được rất nhiều trâu, bò, lợn, gà, ngan, ngỗng… để chủ động nguồn thực phẩm ngay tại địa phương…

 

Già làng Nguyễn Văn Sơn tự hào khoe với chúng tôi: "Dù định cư ở nơi xa ngái so với cụm trung tâm xã, điện, đường giao thông chưa có…, nhưng bà con bản Sắt vẫn phấn đấu xây dựng được một cuộc sống khá no ấm, đủ đầy. Việc trồng trọt, chăn nuôi cơ bản đáp ứng đủ trong năm, trở thành một trong số các bản có kinh tế khấm khá bậc nhất của xã Trường Sơn. Không những thế, bà con bản Sắt còn xây dựng bản làng đạt danh hiệu hiệu bản văn hóa cấp huyện vào năm 2007 và giữ gìn được danh hiệu này cho tới tận hôm nay…". 

Dẫn chúng tôi rảo quanh một vòng bản Sắt để xem xét, ông Nguyễn Văn Muôn, Trưởng bản Sắt chợt dừng lại rồi đưa tay chỉ vào một ngọn núi cao vút, nham nhở phía sau vị trí nhà ở của người dân (trước đây) và kể: "Từ khi đến định cư tại khu vực này, chưa bao giờ người dân bản Sắt chứng kiến có một trận lũ lớn, nước ngập sâu và kéo dài như hồi cuối năm 2020. Nước lũ lớn đã khiến cho ngọn núi này nứt vỡ nhiều chỗ, nguy cơ sạt lở, vùi lấp đe dọa đến tính mạng người dân có thể xảy ra bất cứ lúc nào. Chính vì thế, được sự hỗ trợ đắc lực của chính quyền địa phương và Đồn Biên phòng Làng Mô, bà con bản Sắt đã quyết định rời vị trí này để chuyển sang một nơi khác cao ráo, an toàn hơn. Trong quá trình đi lánh nạn, hầu hết bà con ở bản Sắt chỉ mang theo được một ít tài sản, số còn lại thì bị lũ cuốn trôi, hư hỏng hết…".

 

 

Đưa chúng tôi băng qua một cánh đồng lúa nước xanh mướt, Trưởng bản Sắt Nguyễn Văn Muôn nói tiếp: "Dù phải ở trong những ngôi nhà lán bạt tạm bợ, mùa đông gió lùa lạnh như cắt da thịt, mùa nắng thì nóng đến khô người…, nhưng người dân bản Sắt vẫn khắc phục được những khó khăn trước mắt để bám đồng ruộng thực hiện gieo trồng vụ đông-xuân 2020-2021 với diện tích 7,5ha lúa nước, quyết không bỏ đất hoang. Toàn bộ con em cũng được các bậc phụ huynh trong bản vận động, tạo điều kiện thuận lợi để đến trường học chữ đều đặn. Ngoài ra, nhằm giữ gìn đàn trâu, bò không bị chết đói, rét, nhường vị trí cho các đơn vị thi công san lấp mặt bằng tái định cư…, bà con bản Sắt đã quyết di dời chúng ra xa khu vực này chừng 2km rồi cắt cử người luân phiên chăm nom, bảo vệ. Nhờ vậy, toàn bản hiện có khoảng 70 con trâu, bò…".

 

Có mặt tại bản Sắt trong những ngày đầu tháng 4-2021, chúng tôi được biết, hiện nay, công tác thi công mặt bằng để bàn giao đất ở, đất sản xuất cho bà con cơ bản sắp hoàn thiện. Ông Nguyễn Văn Hải, Phó Chủ tịch UBND xã Trường Sơn cho biết, trong vài ngày tới, khi đơn vị thi công hoàn tất công tác bàn giao mặt bằng, chính quyền huyện Quảng Ninh và xã Trường Sơn sẽ khẩn trương tổ chức cho người dân bắt thăm về vị trí đất nhà ở, đất vườn. 

Cùng với đó, việc xây dựng 34 ngôi nhà ở (mỗi nhà trị giá 90 triệu đồng) theo Quyết định số 254/QĐ-BCĐ, ngày 17-3-2021 của Ban cứu trợ Ủy ban MTTQVN tỉnh cũng sẽ được triển khai đồng bộ. Đáng mừng hơn, mới đây, UBND tỉnh đã có quyết định phân bổ 9 tỷ đồng làm đường bê tông dài 6km từ đường Hồ Chí Minh nhánh Tây vào bản Sắt, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân đi lại. Ngoài ra, Ủy ban MTTQVN tỉnh cũng tiếp tục đến khảo sát nhằm xây dựng kế hoạch hỗ trợ thêm về công trình vệ sinh, nguồn nước phục vụ sinh hoạt, sản xuất…

 

Bí thư Chi bộ bản Sắt Hồ Văn Tuấn bày tỏ quyết tâm: "Không chỉ đạt được danh hiệu bản văn hóa, trong tương lai không xa, nhất là khi có được các công trình nói trên, chúng tôi tin rằng bản Sắt sẽ có điều kiện thuận lợi để xây dựng và đạt bản nông thôn mới kiểu mẫu nơi đại ngàn Trường Sơn…"