Ghi nhật ký khai thác thủy sản: Vẫn còn nhiều khó khăn

  • 08:54 | Thứ Năm, 23/07/2020
  • icon gmail
  • icon facebook
  • icon youtube
(QBĐT) - Trong hoạt động khai thác thủy sản (KTTS), ghi nhật ký KTTS là quy định bắt buộc. Tuy nhiên, đến nay, việc ghi, nộp nhật ký và báo cáo KTTS vẫn chưa được các chủ tàu thực hiện nghiêm túc. 
 
Ngư dân vẫn còn lơ là
 
Theo số liệu của Chi cục Thủy sản, Quảng Bình hiện có 6.792 tàu thuyền với sản lượng khai thác 6 tháng đầu năm 2020 đạt 35.250 tấn. Theo Luật thủy sản, đối với tàu cá có chiều dài từ 6m đến dưới12m, phải nộp báo cáo KTTS, còn đối với tàu dưới 24m và trên 24m buộc phải có nhật ký KTTS. Theo đó, các chủ tàu cá phải ghi rõ thông tin mỗi chuyến vươn khơi và nộp về Ban quản lý (BQL) cảng cá nơi cập cảng. Nếu muốn xuất cảng, chủ tàu cá phải gặp BQL cảng để đăng ký, xin giấy phép. Nhưng, theo báo cáo từ BQL cảng cá tỉnh, số lượng tàu cập cảng và thực hiện theo quy định đạt tỷ lệ rất thấp.
 
Theo ông Đặng Thuyên, Giám đốc BQL cảng cá tỉnh, nguyên nhân là bởi ngư dân vẫn chưa thay đổi nhận thức từ “nghề cá nhân dân” sang “nghề cá có trách nhiệm”.
 
Trước đây, khi chưa có quy định, ngư dân muốn đi đâu thì đi, muốn làm gì thì làm, giờ phải vào khuôn khổ nên vẫn chưa quen. Bên cạnh đó, ngư dân thường có thói quen thông báo trước cho các cơ sở thu mua hải sản để bán sản phẩm, chưa có thói quen thông báo thời gian cập cảng cho BQL cảng cá để kiểm tra, giám sát.
 
Một số ngư dân nắm được các quy định chống khai thác IUU (khai thác hải sản bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định), nhưng vì lợi ích trước mắt nên vẫn cố tình vi phạm, nhất là tàu giã cào ngoại tỉnh khai thác vùng ven bờ.
 
Mặt khác, hầu hết các chủ tàu cá, thuyền trưởng có trình độ hạn chế, nên việc ghi chép và nộp báo cáo, nhật ký KTTS, nhật ký thu mua chuyển tải chưa đầy đủ; nhiều chủ tàu cá, thuyền trưởng không tuân thủ các quy định về báo cáo trước 1 giờ tàu cập và rời cảng, nộp báo cáo khai thác, nhật ký khai thác, nhật ký thu mua chuyển tải hàng thủy sản.
Cần đẩy mạnh tuyên truyền cho thương lái cam kết không thu mua hải sản từ khai thác IUU.
Cần đẩy mạnh tuyên truyền cho thương lái cam kết không thu mua hải sản từ khai thác IUU.
Còn theo các ngư dân, việc ghi nhật ký KTTS gặp rất nhiều khó khăn do khi vươn khơi bám biển họ còn phụ thuộc nhiều vào điều kiện thời tiết cộng với công việc hàng ngày trên biển rất vất vả. Trong khi đó, việc ghi nhật ký phải chi tiết, như: thời gian buông lưới và thu lưới, khối lượng của từng loại hải sản, vị trí đánh bắt...
 
Thêm nữa, không phải khi nào ra khơi cũng thuận buồm, xuôi gió, chỉ khi có điều kiện thời tiết thuận lợi thì họ mới tranh thủ buông lưới, nên các chủ tàu khó có thể ghi chép chính xác được bao nhiêu mẻ lưới khi đánh bắt. Đặc biệt, đối với các thông tin, như: khai báo về tọa độ, sản lượng, các loại sản phẩm khai thác…, ít tàu cá nào thực hiện vì dễ bị lộ ngư trường, luồng cá và doanh thu. Còn các chủ thu mua thủy sản cũng không quan tâm đến nguồn gốc khai thác của sản phẩm.
 
Anh Tr.V.N, một ngư dân chia sẻ: "Mặc dù chúng tôi đã được bộ đội Biên phòng, BQL cảng cá tỉnh tuyên truyền, nhắc nhở nhiều lần nhưng do công việc rất nhiều áp lực, vùng đánh bắt rộng, không ổn định nên việc ghi nhật ký KTTS không hề dễ dàng".
 
Bên cạnh những ngư dân chưa có ý thức tốt trong việc ghi nhật ký KTTS thì vẫn có nhiều chủ tàu đã tự nhận thức trước điều này. Anh Nguyễn Văn Tăng, chủ tàu QB 92335TS, xã Đức Trạch cho biết: “Chuyến đi biển nào,tàu cá của gia đình tôi cũng ghi đầy đủ thông tin, nộp nhật ký khai thác đúng quy định. Đối với các sản phẩm đánh bắt được, ngoài ghi sản lượng của chuyến biển, chúng tôi còn phân rõ sản lượng từng loại hải sản”.
 
Tăng cường tuyên truyền
 
Ông Lê Văn Thảo, Trưởng phòng Thanh Tra-Pháp chế, Chi cục Thủy sản cho hay, mặc dù quy định đã có, nhưng việc xử phạt lại gặp rất nhiều khó khăn. Do mức xử phạt lớn, ngư dân không đủ kinh phí để thực hiện, nên trước mắt Chi cục sẽ phối hợp với các ngành chức năng, như: bộ đội Biên phòng, BQL cảng cá tỉnh..., đẩy mạnh công tác tuyên truyền.
Dù đã có quy định nhưng nhiều chủ tàu vẫn còn lơ là việc ghi nhật ký KTTS.
Dù đã có quy định nhưng nhiều chủ tàu vẫn còn lơ là việc ghi nhật ký KTTS.
Thời gian qua, Chi cục Thủy sản đã tổ chức tập huấn cho hàng nghìn chủ tàu, thuyền trưởng về thực hiện báo cáo, ghi nhật ký từng chuyến biển, sử dụng các thiết bị giám sát hành trình, định vị, máy tầm ngư, vô tuyến điện…
 
Năm 2019, BQL cảng cá tỉnh cũng đã tổ chức 2 hội nghị phổ biến Luật Thủy sản năm 2017; triển khai, bàn giải pháp về chống khai thác IUU để quán triệt cho các thành phần kinh tế, các huyện, thành phố, thị xã ven biển, các xã, phường trọng điểm nghề cá và một số chủ tàu có uy tín cao trong cộng đồng ngư dân với gần 3.000 lượt người tham dự; in ấn và phát 1.000 tờ rơi cho các cơ sở thu mua, kinh doanh hải sản trong khu vực cảng, cam kết không thu mua hải sản từ khai thác IUU; phối hợp phát tuyên truyền thường xuyên trên hệ thống loa truyền thanh của xã, phường…
 
BQL cảng cá tỉnh đã ban hành thông báo gửi cho các chủ tàu, thuyền trưởng, đồng thời thông báo trên hệ thống truyền thanh của cảng cá các nội dung quy định khi cập cảng, rời cảng; bố trí cán bộ, nhân viên thực hiện giám sát sản lượng, chụp ảnh thời điểm tàu thuyền cập cảng, rời cảng, xác nhận tàu thuyền cập cảng, rời cảng theo quy định.
 
Thực tế cho thấy, để thay đổi tư duy từ “nghề cá nhân dân” sang “nghề cá có trách nhiệm”, bên cạnh đẩy mạnh tuyên truyền cần đẩy mạnh công tác tuần tra, phát hiện, xử phạt nhằm tăng tính răn đe.
Điều 25 Nghị định 42/2019/NĐ-CP của Chính phủ quy định về xử lý vi phạm nhật ký, báo cáo KTTS, nhật ký thu mua chuyển tải thủy sản như sau: phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau: ghi không đúng hoặc ghi không đầy đủ nhật ký KTTS, nhật ký thu mua chuyển tải thủy sản đối với tàu cá có chiều dài lớn nhất dưới 24m theo quy định. Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng đối với một trong các hành vi không có, không ghi, không nộp nhật ký KTTS, nhật ký thu mua chuyển tải thủy sản đối với tàu cá có chiều dài lớn nhất dưới 24m theo quy định. Phạt tiền từ 40.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng đối với hành vi không ghi nhật ký KTTS, nhật ký thu mua chuyển tải thủy sản đối với tàu cá có chiều dài lớn nhất từ 15m đến dưới 24m theo quy định, trong trường hợp tái phạm…
Phạm Hà