Từ một món quà vặt bình dị, dân dã của người dân vùng biển nắng gió, khoai deo được "khoác áo mới", trở thành đặc sản và bắt đầu chặng đường chinh phục của mình. Giờ đây, không chỉ nâng cao chất lượng, sử dụng công nghệ vào sản xuất…, các cơ sở sản xuất khoai deo còn mạnh dạn đổi mới mẫu mã, thử nghiệm các cách thức chế biến mới, đáp ứng nhu cầu khách hàng.

 

Gần 10 năm "theo đuổi" đặc sản khoai deo cùng truyền thống sản xuất của gia đình, chị Trương Thị Huệ (quê Hải Ninh, Quảng Ninh) thấu hiểu từng củ khoai, từng công đoạn sản xuất chế biến… Mãi đến năm 2015, chị mới mạnh dạn ứng dụng công nghệ vào sản xuất và thay đổi bao bì sản phẩm, rồi thành lập Công ty TNHH Linh Huệ, phát triển nhãn hiệu sản phẩm khoai deo Linh Huệ, sử dụng tem truy xuất nguồn gốc. Nhờ đó, sản lượng và uy tín của nông sản đặc biệt này ngày càng được nâng cao.

Chị Huệ tâm sự, xác định tâm lý khách hàng, nhất là khách du lịch muốn sử dụng sản phẩm khoai deo chất lượng cao, mềm, dẻo, thơm, ngon, được đóng gói hợp vệ sinh, bao bì hiện đại, tiện lợi, chị mạnh dạn chuyển đổi theo thị hiếu. Trên diện tích xưởng 2.000m2, chị đầu tư máy sấy công nghiệp, máy hút chân không công nghiệp, máy dập bao bì….

 

Bên cạnh tuân thủ theo cách thức sản xuất thủ công truyền thống gia truyền, khoai deo Linh Huệ còn được lựa chọn cẩn thận trước khi được đóng gói đến tay người tiêu dùng. Đây chính là một trong những nguyên nhân khiến khách du lịch rất tin dùng sản phẩm. Mỗi năm, công ty tiêu thụ từ 30-32 tấn khoai deo, trong khi trước đây chỉ khoảng 12-13 tấn. Thị trường tiêu thụ mở rộng đến các siêu thị, cửa hàng nông sản sạch, đại lý trong và ngoài tỉnh.

 

Nhờ sự đổi mới kịp thời, khoai deo Linh Huệ đã tìm được chỗ đứng trên thị trường, trở thành đặc sản được khách du lịch ưu chuộng và tin tưởng chọn làm quà tặng. Thời gian tới, theo chị Huệ, công ty đang triển khai đăng ký sở hữu trí tuệ cho nhãn hiệu sản phẩm và mong muốn sẽ được tạo nhiều cơ hội từ các cơ quan chức năng để quảng bá sản phẩm rộng rãi ra ngoài tỉnh và hỗ trợ mua sắm máy móc, trang thiết bị hiện đại hơn nhằm nâng cao chất lượng sản xuất. Tin vui là cuối năm 2019, sản phẩm khoai deo Linh Huệ đã được bình chọn là sản phẩm OCOP 3 sao cấp tỉnh, mở ra nhiều cơ hội để nâng tầm sản phẩm.

 

Tương tự như vậy, chị Nguyễn Thị Như Mận (Hải Ninh, Quảng Ninh) mới thành lập Công ty TNHH Như Mận từ tháng 7-2018, nhưng cũng đã mạnh dạn có những đổi mới, nâng cao chất lượng sản phẩm khoai deo. Bên cạnh khoai deo truyền thống đóng gói, chị phát triển thêm khoai deo đóng hộp và sắp tới sẽ cho ra mắt khoai chen (khoai cắt lát), bột khoai… Đồng thời, chị cũng đẩy mạnh thử nghiệm các kênh bán hàng phi truyền thống, như: qua mạng xã hội, sàn giao dịch trực tuyến, website bán hàng… Nhờ vậy, sản phẩm khoai deo Như Mận dần tìm được chỗ đứng trên thị trường, "lấy lòng" được khách du lịch.

 

Để nâng cao hơn nữa chất lượng sản phẩm, thời gian tới, chị sẽ đầu tư mạnh mẽ hơn vào máy móc, công nghệ chế biến, đổi mới mẫu mã sản phẩm, mở rộng diện tích xưởng sản xuất… Khoai deo Như Mận cũng vừa đạt OCOP 3 sao cấp tỉnh, tăng cơ hội tiếp cận các thị trường tiềm năng.

 

Thực tế cho thấy, từ khi được chú trọng mạnh mẽ đổi mới bao bì đóng gói và quảng bá qua nhiều hình thức, khoai deo đã trở thành món quà "lưu niệm" không thể thiếu đối với du khách ghé thăm Quảng Bình. Nhờ đó, sản phẩm được nâng tầm vị thế, thoát ra cái "bóng" quà vặt trước đây. Tuy vậy, đó là nỗ lực của các doanh nghiệp sản xuất tư nhân, còn đối với cơ sở sản xuất khoai deo truyền thống như HTX sản xuất và chế biến khoai deo Hải Ninh, vẫn còn đó những khó khăn.

 

Theo chị Hoàng Thị Chanh, Giám đốc kiêm Chủ tịch HĐQT HTX sản xuất và chế biến khoai deo Hải Ninh, hiện tại, sản phẩm khoai deo của HTX vẫn được tiêu thụ tốt với sản lượng mỗi năm hơn 15 tấn thành phẩm.

Tuy thị trường tiêu thụ có bó hẹp hơn so với trước đây khi phải cạnh tranh với các sản phẩm cùng loại, nhưng nhìn chung vẫn được khách hàng ưa chuộng.

Ngoài các mối bán sỉ, lẻ, sản phẩm khoai deo của HTX được tiêu thụ tại 3 điểm chính (sân bay Đồng Hới; siêu thị Diến Hồng, Minh Hóa và siêu thị Thái Hậu, TX. Ba Đồn). HTX gặp nhiều khó khăn trong khâu quảng bá, giới thiệu sản phẩm nên gần đây hình ảnh của khoai deo nhãn hiệu Hải Ninh chưa được phổ biến rộng rãi.

Ông Nguyễn Xuân Kỷ, Trưởng phòng Nông nghiệp-PTNT huyện Quảng Ninh cho biết, HTX sản xuất và chế biến khoai deo Hải Ninh đang được huyện hỗ trợ xây dựng chuỗi giá trị, trong đó, khâu quảng bá sản phẩm là một trong những hoạt động được quan tâm hàng đầu. Cái khó của HTX là nhân lực quản lý tuổi cao, chưa có nhiều kinh nghiệm về ứng dụng công nghệ, quảng bá, giới thiệu sản phẩm…

 

Tuy nhiên, đầu năm 2020, bộ máy quản lý của HTX đã được đổi mới, những người trẻ tuổi, năng động được lựa chọn thay thế để mang lại diện mạo mới cho HTX. Vì vậy, trong tương lai, khi chuỗi giá trị đi vào thực tiễn, khoai deo Hải Ninh kỳ vọng sẽ có vị thế vững vàng hơn trên thị trường.

 

Không chỉ khoai deo Như Mận, khoai deo Hải Ninh, khoai deo Linh Huệ, nhiều cơ sở sản xuất đặc sản "sâm trên cát" trên địa bàn tỉnh vẫn đang đẩy mạnh sản xuất, đa dạng hóa sản phẩm, nâng cao chất lượng, tăng cường quảng bá để đưa khoai deo đến tận tay người tiêu dùng, nhất là khách du lịch. Những thành công hiện tại chính là sự khích lệ lớn, tạo đà cho những đổi mới tương lai. Tuy nhiên, vẫn còn đó các sản phẩm khoai deo được bày bán trôi nổi, không rõ nguồn gốc, đặc biệt là qua các trang bán hàng trực tuyến, mạng xã hội… Do đó, rất cần sự vào cuộc quản lý chặt chẽ và tuyên truyền mạnh mẽ hơn để sản phẩm khoai deo chất lượng đến tay người tiêu dùng.