(QBĐT) - Trên địa bàn tỉnh ta hiện có 2 dự án công trình điện do Ban quản lý Dự án các công trình điện miền Trung (CPMB) thuộc Tổng Công ty Truyền tải điện quốc gia quản lý, đầu tư xây dựng (gồm: dự án mạch 2 đường dây 220kV Đồng Hới-Đông Hà; dự án đường dây 500kV Quảng Trạch-Vũng Áng và sân phân phối 500kV Trung tâm điện lực Quảng Trạch và đường dây 500kV Quảng Trạch-Dốc Sỏi). Tuy nhiên, trong quá trình triển khai thực hiện, đơn vị thi công gặp nhiều khó khăn do người dân không đồng tình phương án bồi thường giải phóng mặt bằng (GPMB), dẫn đến tiến độ thi công chậm.

Được biết, các dự án này nhằm cung cấp điện và tránh quá tải lưới điện khu vực trong các chế độ vận hành; đồng thời, nâng cao năng lực truyền tải hệ thống 500kV Bắc-Nam để truyền tải công suất của các nhà máy điện; bù đắp cho trường hợp thiếu hụt điện năng cục bộ của từng miền, đặc biệt bảo đảm cấp điện và an ninh năng lượng cho miền Nam.

Cụ thể, dự án mạch 2 đường dây 220kV Đồng Hới-Đông Hà qua địa bàn tỉnh có chiều dài 59,4 km, đi qua địa bàn các huyện Quảng Ninh, Lệ Thủy và thành phố Đồng Hới. Dự án được khởi công tháng 11-2016, theo kế hoạch hoàn thành trong quý 4-2017.

Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại ,vẫn còn 3 hộ dân chưa đồng ý phương án bồi thường GPMB ở tổ dân phố 3B, thị trấn Nông trường Lệ Ninh, huyện Lệ Thủy. Đây cũng là lý do duy nhất dẫn đến việc thi công chậm tiến độ.

Ông Phan Hồng Đăng, Phó Chủ tịch UBND huyện Lệ Thủy cho biết, địa phương đã phối hợp với các sở ban, ngành cấp tỉnh tổ chức đối thoại và trả lời các kiến nghị, khiếu nại và lập phê duyệt phương án bồi thường GPMB bổ sung theo kiến nghị của 3 hộ dân này.

Nhưng, các hộ dân vẫn cố tình không hợp tác, không bàn giao mặt bằng cho đơn vị thi công, làm chậm tiến độ thi công hoàn thành dự án và có nguy cơ ảnh hưởng đến việc cung cấp điện năng ổn định cho tỉnh nhà và các vùng lân cận.

Dự án đường dây 500kV Quảng Trạch-Vũng Áng và sân phân phối 500kV Trung tâm điện lực Quảng Trạch và đường dây 500kV Quảng Trạch-Dốc Sỏi được xây dựng nhằm nâng cao năng lực truyền tải hệ thống 500kV Bắc-Nam để truyền tải công suất của các nhà máy điện (chủ yếu nhà máy nhiệt điện than) bù đắp cho trường hợp thiếu hụt điện năng cục bộ của từng miền, đặc biệt bảo đảm cấp điện và an ninh năng lượng cho miền Nam. Theo kế hoạch, dự án sẽ hoàn thành, đóng điện trong quý II-2020.

Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại vẫn còn rất nhiều hộ dân từ chối đền bù GPMB và đề nghị thu hồi, được đền bù toàn bộ diện tích đất ở, đất vườn, đồng thời bố trí tái định cư. Được biết, dự án này có các tuyến đường dây đi qua hầu hết các huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh, trừ huyện Minh Hóa.

Ngoài ra, tại một số vị trí hành lang tuyến và điểm đặt móng cột điện trong diện tích rừng thông của Công ty TNHH MTV LCN Long Đại, Công ty TNHH MTV LCN Bắc Quảng Bình mặc dù đã lập phương án bồi thường, được phê duyệt và chi trả tiền nhưng vẫn chưa thể thi công được do đang chờ phía các công ty làm thủ tục thanh lý tài sản.

Qua trao đổi với lãnh đạo một số địa phương có sự hiện diện của các dự án điện quốc gia trong tỉnh, được biết khó khăn lớn nhất mà chính quyền gặp phải trong công tác GPMB thi công các công trình điện quốc gia là tỷ lệ bồi thường theo quy định của Nhà nước thấp.

Trong khi đó, nhu cầu tái định cư cũng như nguyện vọng của phần lớn các hộ dân thuộc diện di dời là được thu hồi, đền bù toàn bộ diện tích đất và tài sản (chứ không phải một phần diện tích thi công móng hay hành lang tuyến điện).

Hơn nữa, nếu thực hiện phương án bảo vệ thi công theo chỉ đạo của UBND tỉnh (trong tháng 8-2019) thì các địa phương cũng gặp nhiều khó khăn do sức ép về thời gian tham gia diễn tập khu vực phòng thủ tỉnh cũng như việc thực hiện các bước sáp nhập đơn vị hành chính cấp xã theo chỉ đạo của Trung ương.

Vì thế, để đẩy nhanh tiến độ GPMB, đáp ứng tiến độ thi công các công trình điện quốc gia theo chỉ đạo của Chính phủ, UBND tỉnh cần tăng cường chỉ đạo các sở, ngành, địa phương liên quan khẩn trương giải quyết các tồn tại về GPMB của trung tâm điện lực Quảng Trạch nhằm tạo điều kiện thi công sân phân phối 500kV Quảng Trạch và các vị trí móng; sớm triển khai các thủ tục đẩy nhanh việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất rừng, tận thu rừng nhằm giải tỏa mặt bằng để thi công.

Ngoài ra, các Công ty TNHH MTV LCN Bắc Quảng Bình, Công ty TNHH MTV LCN Long Đại và các tổ chức có tài sản rừng trồng khẩn trương bàn giao mặt bằng để thi công các vị trí móng trụ điện. Mặt khác, UBND các xã, thị trấn có đường dây đi qua sớm họp, xem xét tính pháp lý, nguồn gốc đất trong hành lang tuyến điện để có cơ sở lập phương án bồi thường hỗ trợ, niêm yết công khai và trình phê duyệt.

Trên cơ sở ý kiến, nguyện vọng của các hộ dân về việc bố trí tái định cư, các địa phương cần xây dựng phương án và tìm quỹ đất để bố trí tái định cư đối với các hộ dân có nhà cửa trong hành lang tuyến phải di dời đi nơi khác.

Nguyễn Hoàng