Là một trong những trung tâm có số lượng HV theo học đông nhất trong toàn tỉnh, năm học 2021-2022, Trung tâm GDNN-GDTX TP. Đồng Hới có 15 lớp với 604 HV theo học chương trình GDTX bậc THPT kèm học nghề và GDTX bậc THPT kèm chương trình trung cấp chuyên nghiệp. Ngay sau khi tốt nghiệp THPT, nhiều em trong số đó đã tìm kiếm được việc làm phù hợp với ngành nghề đào tạo.

 

Theo thầy giáo Nguyễn Tiến Quang, Phó Giám đốc Trung tâm GDNN-GDTX TP. Đồng Hới, nhằm nâng cao chất lượng hoạt động chuyên môn, chất lượng dạy học chương trình GDTX bậc THPT, trung tâm đã liên kết đào tạo với các trường cao đẳng trên địa bàn tỉnh hỗ trợ đào tạo nghề cho HV.

 

“Trung tâm luôn quan tâm bồi dưỡng để HV hiểu ý nghĩa thiết thực của việc học nghề kết hợp với học văn hóa chương trình GDTX bậc THPT, giúp các em định hướng phấn đấu rèn luyện, có tinh thần vượt khó vươn lên trong học văn hóa và học nghề. Vì vậy, dù chất lượng đầu vào thường bị đánh giá thấp nhưng qua quá trình phấn đấu, rèn luyện, chất lượng học tập của HV được nâng lên rõ rệt. Nhiều em trong số đó xin được việc làm ngay sau khi tốt nghiệp”, thầy giáo Nguyễn Tiến Quang cho biết thêm.

 

Hai năm trở lại đây, nhờ làm tốt công tác phân luồng học sinh (HS) THCS mà số lượng HV tại các trung tâm GDNN-GDTX ngày càng tăng. HV vừa theo học văn hóa, vừa kết hợp với đào tạo nghề. Nhờ đó, ngay sau khi ra trường, các HV tốt nghiệp sẽ được nhận cùng lúc bằng tốt nghiệp THPT và bằng trung cấp chuyên nghiệp.

 

Đây được coi là cơ hội vàng để HV có thể tham gia ngay vào thị trường lao động mà không cần mất thêm một khoảng thời gian tiếp tục học nghề. Được theo học những ngành nghề cụ thể, nắm bắt kỹ năng và được thực hành ngay khi còn trên ghế nhà trường, nên khi ra trường, các em đã có sẵn kinh nghiệm cần thiết để tham gia vào thị trường lao động. Sau 3 năm học, HV đã có trình độ trung cấp nghề chính quy, nhờ đó sẽ tiết kiệm được thêm một khoản chi phí đào tạo nghề.

 

Em Mai Văn Huyển (xã Hải Ninh, Quảng Ninh) theo học văn hóa tại Trung tâm GDNN-GDTX TP. Đồng Hới. Tại đây, em còn được học trung cấp nghiệp vụ nhà hàng nên ngay khi ra trường, Huyển được nhận vào làm quản lý tại một quán cà phê lớn ở xã Bảo Ninh. Huyển chia sẻ: “Năm lớp 12, em đã học xong hệ trung cấp nên ngoài một buổi đi học, thời gian còn lại em đã đi làm thêm kiếm tiền trang trải cuộc sống và phụ giúp gia đình. Đến lúc tốt nghiệp THPT, xin được việc làm đúng ngành nghề đã học nên không bỡ ngỡ nữa. Từ kinh nghiệm bản thân em, em đã động viên em gái theo học chương trình này”. Theo thầy giáo Nguyễn Xuân Hải, Giám đốc Trung tâm GDNN-GDTX huyện Bố Trạch, từ hiệu quả thấy rõ của chương trình đào tạo “2 trong 1” này mà số lượng HV theo học văn hóa gắn với học trung cấp nghề ngày càng tăng lên. Đứng chân trên địa bàn có số lượng người dân xuất khẩu lao động (XKLĐ) khá lớn nên trung tâm đã liên kết với các cơ sở GDNN tập trung đào tạo các ngành nghề phù hợp với nhu cầu thị trường. Trong số HV tốt nghiệp THPT có đến 90% XKLĐ. Nhờ được trang bị các kỹ năng nghề từ sớm nên họ tự tin hơn khi tham gia vào các thị trường lao động ở nước ngoài dù tuổi đời còn rất trẻ.

 

 

Để vừa dạy văn hóa, vừa đào tạo nghề, các trung tâm GDNN-GDTX cấp huyện sẽ phụ trách dạy văn hóa theo chương trình GDTX cấp THPT, các trường chuyên nghiệp, trường nghề, trung tâm dạy nghề phụ trách đào tạo nghề cho HV. Quá trình liên kết đào tạo này mang đến nhiều kết quả tích cực nhưng cũng nảy sinh nhiều vấn đề bất cập.

 

Chất lượng đầu vào thấp, ý thức học tập của không ít HV còn kém, bên cạnh đó, HV lại phải học song song hai chương trình GDTX bậc THPT và trung cấp nghề nên việc đầu tư cho mỗi chương trình học còn ít thời gian. Mẫu số chung của nhiều trung tâm GDNN-GDTX là tỷ lệ HV bỏ học còn nhiều do thay đổi nhu cầu học nghề, chọn nghề. Một số khác không đủ điều kiện kinh tế để theo học cả hai loại hình trên.

 

Việc phát triển quy mô lớp học cũng gặp nhiều khó khăn do số lượng HS phân bổ cho các lớp 10 ở các trường THPT trên địa bàn chiếm hết số HS lớp 9 vừa ra trường. “Ở độ tuổi 16, nhiều em chưa có tư duy để học nghề nên không tập trung theo đuổi ngành nghề đã chọn. Điều đó ảnh hưởng nhiều đến chất lượng đào tạo nghề”, Giám đốc Trung tâm GDNN-GDTX huyện Bố Trạch Nguyễn Xuân Hải khẳng định.

 

Thầy giáo Nguyễn Tiến Quang, Phó Giám đốc Trung tâm GDNN-GDTX TP. Đồng Hới cho biết, chất lượng đầu vào năm học rất thấp nên đây thực sự là một thách thức lớn trong nâng cao chất lượng đào tạo tại trung tâm. Nhưng khó khăn lớn nhất vẫn là tình trạng thiếu giáo viên dạy văn hóa, đơn vị buộc lòng phải thuê thêm 4 giáo viên thời vụ từ các trường THPT khác. Đây cũng là khó khăn chung của hầu hết các trung tâm GDNN-GDTX trên địa bàn tỉnh.

 

“Chưa kể, ngoài số HV tại trung tâm, còn có HV học nghề tại hai trường cao đẳng nghề khác nên các giáo viên dạy văn hóa phải chạy đi, chạy lại ở cả 3 cơ sở, rất vất vả. Càng khó khăn hơn nếu muốn mang theo thiết bị dạy học nên đa phần “dạy chay”, thầy giáo Quang thẳng thắn chia sẻ.

 

Trung tâm GDNN-GDTX TX. Ba Đồn hiện có hơn 200 HV đang theo học chương trình văn hóa bậc THPT kèm học nghề. Theo cô giáo Đỗ Thị Thanh Lâm, Giám đốc trung tâm, ngoài khó khăn như nhiều trung tâm khác thì Ba Đồn cũng còn những khó khăn khá đặc thù. Đó là khi chia tách thành hai trung tâm của TX. Ba Đồn và huyện Quảng Trạch thì mảng GDTX chủ yếu về Quảng Trạch nên từ giáo viên đến chương trình giảng dạy, thiết bị dạy học đều phải bắt đầu lại từ đầu. Hiện trung tâm đang phải thuê thêm 2 giáo viên thỉnh giảng để dạy môn Hóa học, Lịch sử chương trình văn hóa.

 

Trong mô hình liên kết đào tạo “2 trong 1” này, không chỉ các trung tâm GDNN-GDTX mà các cơ sở đào tạo nghề cũng có những khó khăn riêng. Trường cao đẳng Luật miền Trung hiện có hơn 450 HV đang theo học hệ trung cấp ngành pháp luật, tư pháp cơ sở và dịch vụ pháp lý, đồng thời cũng theo học chương trình văn hóa tại Trung tâm GDNN-GDTX TP. Đồng Hới. Mọi công tác dạy học cả hai chương trình đều tổ chức tại trường.

 

Thầy giáo Võ Khắc Hoan, Hiệu trưởng nhà trường cho biết, việc đào tạo song song hai chương trình này vẫn còn khá bất cập. Nếu chương trình văn hóa kéo dài 3 năm thì theo quy định, chương trình đào tạo hệ trung cấp chỉ kéo dài 2 năm. Do vậy, để đáp ứng đúng yêu cầu, chương trình nghề phải kéo dài thành 3 năm. Điều này dẫn đến việc trường gặp khó khi chỉ thu học phí 2 năm theo đúng quy định nhưng phải trang trải cho việc tổ chức dạy học của cả 3 năm.

 

Dạy văn hóa kết hợp đào tạo nghề được đánh giá là mô hình liên kết phù hợp với xu thế, nguyện vọng của nhiều phụ huynh HV, đồng thời góp phần phân luồng HS tốt nghiệp THCS. Nhưng, để mô hình thực sự mang lại hiệu quả, chất lượng đào tạo được nâng lên, những vướng mắc về cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học, giáo viên đứng lớp... cần được tháo gỡ và đầu tư thỏa đáng.