Dẫn chúng thăm đồng mùa gặt, ông Lê Quốc Cương, Phó Chủ tịch UBND xã Xuân Ninh tự hào chia sẻ: “Xuân Ninh là vùng đất giàu truyền thống cách mạng. Người dân Xuân Ninh cần cù trong lao động, sản xuất; dũng cảm trong chiến đấu; cùng nhau đoàn kết xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp.

Năm 2017, Xuân Ninh cán đích nông thôn mới và giờ đây xã vinh dự có thôn Lộc Long, thôn đầu tiên trong toàn huyện được chọn làm điểm xây dựng khu dân cư kiểu mẫu nông thôn mới”. Và trong câu chuyện của người cán bộ trẻ, quê hương Lộc Long hiển hiện như một “địa chỉ đỏ” của những năm tháng Quảng Bình quật khởi, anh hùng.

 

Lộc Long có nghĩa là lộc của rồng. Thuở xưa, khi mới lập làng, người đứng đầu làng hướng dẫn cho người dân lấy dây nối lại để chia từng lối (xóm) theo hình bàn cờ ngang, dọc thẳng hàng thẳng lối. Có lẽ cũng chính vì vậy mà làng có tục danh là làng Kẻ Dây, tên gọi khác theo tiếng địa phương là Kẻ Rây.

 

Làng nghèo, ruộng đất ít nhưng cần cù, chăm chỉ, hiếu học; thời phong kiến từng có nhiều người đỗ đạt, làm quan văn, võ tướng. Làng tọa lạc trên một mảnh đất hình vuông tựa bàn cờ và có tổng cộng là 9 xóm. Cả làng đều làm nhà xoay về hướng nam, quanh làng là những nạp tre dày đặc, xanh tốt.

 

Năm 1945, phong trào cách mạng ở Lộc Long khá sôi động. Từ đầu năm 1949, phong trào chống Pháp ở Lộc Long lên cao. Với lợi thế làng hình vuông lại có hàng rào tre bao bọc, nhân dân Lộc Long chặt gỗ, tre làm hàng rào quanh làng chống Pháp. Các gia đình đều có hầm bí mật. Ngày 17 tháng 7 năm 1949, với sự kiện tiếng bom Lộc Long được giật nổ ở cây đa hưởng ứng lời kêu gọi “hạ sơn”, quá trình chống giặc Pháp ở Lộc Long trong cao trào Quảng Bình quật khởi đã thành công thắng lợi.

 

Trong kháng chiến chống Mỹ, nhân dân Lộc Long đoàn kết, vừa bám hố bom sản xuất, vừa chiến đấu xây dựng hợp tác xã nông nghiệp kiểu mẫu được tỉnh, huyện khen thưởng biểu dương. Trong công cuộc xây dựng nông thôn mới, Lộc Long là một trong những thôn đi đầu toàn huyện.

 

Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Văn Hề, Trưởng thôn Lộc Long chia sẻ, thôn có 501 hộ với 1.845 nhân khẩu. Tháng 8 năm 2018, thôn được tỉnh và huyện chọn làm mẫu xây dựng khu dân cư kiểu mẫu; đây vừa là niềm vinh dự cũng vừa là trách nhiệm đối với cán bộ, nhân dân Lộc Long.

 

Xác định trách nhiệm và nhiệm vụ quan trọng, Ban Chấp hành Đảng bộ bộ phận và Ban điều hành thôn Lộc Long đã tổ chức hội nghị cốt cán và họp dân để thông qua phương án xây dựng khu dân cư kiểu mẫu.

Nhờ đó, tỷ lệ đối ứng và các hạng mục xây dựng đều được nhân dân thống nhất đồng tình cao. Đến nay, thôn Lộc Long cơ bản đã đạt các tiêu chí của khu dân cư kiểu mẫu với 100% đường trục chính thôn được cứng hóa và có biển báo, trong đó trên 90% đường không lầy lội và có cây xanh, hoa hai bên đường; hệ thống điện bảo đảm tiêu chuẩn kỹ thuật với 100% trục đường thôn xóm đều có bóng điện chiếu sáng; 100% nhà ở dân cư đạt tiêu chuẩn theo quy định của Bộ Xây dựng.

 

Xác định mục đích cao nhất của quá trình xây dựng nông thôn mới chính là làm cho đời sống của người dân ngày càng được cải thiện, chất lượng cuộc sống ngày một nâng cao, thôn Lộc Long đặc biệt quan tâm đến tiêu chí thu nhập và giảm tỷ lệ hộ nghèo. Từ chỗ là địa bàn thuần nông, kinh tế trước đây chủ yếu là độc canh từ cây lúa, những năm gần đây, cán bộ và nhân dân thôn Lộc Long đã đẩy mạnh xuất khẩu lao động.

 

Đến nay, toàn thôn có gần 400 lao động xuất khẩu chủ yếu ở các thị trường Đài Loan, Malaysia, Nhật Bản, Hàn Quốc… với nguồn ngoại tệ đáng kể gửi về địa phương, góp phần nâng cao đời sống người dân. Đến nay, tỷ lệ hộ nghèo toàn thôn giảm còn 3,79%; với con số này, Lộc Long là một trong ba địa phương có tỷ lệ hộ nghèo thấp nhất toàn huyện.

 

Ngoài tiêu chí thu nhập, điểm thực sự ấn tượng trong xây dựng khu dân cư kiểu mẫu ở Lộc Long chính là người dân đã quen với nếp sống xanh-sạch, luôn chú trọng chăm sóc nhà cửa, cải tạo vườn tược, có thói quen giữ gìn vệ sinh môi trường. Nhân dân đã triển khai cải tạo vườn tạp để trồng cây cảnh, để dành một số diện tích trồng rau màu theo thời vụ kết hợp với chuyển đổi một số loại cây trồng kém hiệu quả cho thu nhập thấp sang trồng cây ăn quả.

 

Đặc biệt, thôn đã tích cực tuyên truyền chỉ đạo các hộ dân xây dựng vườn kiểu mẫu nhằm tạo diện mạo mới trong các khu dân cư về kinh tế, cảnh quan, môi trường; góp phần thay đổi tập quán, thói quen sản xuất của người dân, bước đầu kết nối với thị trường.

 

Ông Nguyễn Hữu Trọng là chủ nhân của khu vườn mẫu với khoảng hơn 900m2 trồng đủ loại cây: hoa màu, cà chua, sắn dây, thuốc nam, cây lưu niên, kết hợp nuôi gà, cá. Khu vườn được quy hoạch đẹp mắt, khoa học. Từ khi tham gia vườn mẫu, bản thân ông Trọng đã vận động người thân trong gia đình giữ gìn vệ sinh vườn nhà, chặt phá bụi rậm, tạo cảnh quan xanh - sạch - đẹp.

 

Với khoản thu nhập vài chục triệu đồng/năm, vườn mẫu của gia đình ông Trọng không chỉ giúp ông có thêm nguồn thu nhập ổn định, có nguồn thực phẩm sạch sử dụng hàng ngày mà còn là niềm vui của vợ chồng ông lúc tuổi già. Từ mô hình của gia đình ông Trọng, thôn Lộc Long đang xây dựng kế hoạch nhân rộng các mô hình vườn mẫu nhằm nâng cao thu nhập cho người dân, kết nối thị trường và nâng tầm nông thôn mới.

 

Theo kế hoạch, Lộc Long sẽ hoàn thành các tiêu chí khu dân cư kiểu mẫu trong năm 2019. Chính vì vậy, trong thời gian tới, thôn sẽ đẩy mạnh truyên truyền, nâng cao hơn nữa nhận thức của cán bộ và nhân dân về mục đích của xây dựng khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu để người dân nhận thức rõ và phát huy đầy đủ vai trò chủ thể của mình trong thực hiện các tiêu chí.

 

Đồng thời, thôn sẽ tiếp tục gắn việc xây dựng khu dân cư kiểu mẫu với các phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”, “5 không, 3 sạch”, “sản xuất, kinh doanh giỏi”, “nhà sạch, vườn đẹp” và phát triển kinh tế hộ, cải tạo vườn tạp.