(QBĐT) - Tiếp theo nội dung kỳ họp thứ 2, Quốc hội khóa XV, sáng nay, 27-10, tại phiên thảo luận trực tuyến về dự thảo Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh Nghệ An, Thanh Hóa, Thừa Thiên Huế, TP. Hải Phòng, đại biểu Trần Quang Minh đã tham gia thảo luận.

Đại biểu Trần Quang Minh khẳng định Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP. Hải Phòng và các tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Thừa Thiên Huế là sự thể chế hóa các nghị quyết của Bộ Chính trị, tạo cơ chế huy động nguồn lực, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH) cho các địa phương. Các địa phương được trao “cơ chế, chính sách đặc thù” sẽ có cơ hội đột phá, phát triển mạnh mẽ về KT-XH, phát huy thế mạnh, và là động lực để thúc đẩy phát triển trong khu vực và cả nước.

Thống nhất cho rằng các địa phương nêu trên là những trung tâm lớn của vùng Bắc Trung bộ, có tiềm năng và điều kiện tự nhiên để phát triển mạnh, đại biểu Trần Quang Minh nêu ý kiến: trong 4 tỉnh thông qua nghị quyết đặc thù lần này có 3 tỉnh nằm ở khu vực Bắc Trung bộ. Và hầu hết các tỉnh còn lại như Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị đều khó khăn do lịch sử để lại như chiến tranh và điều kiện tự nhiên khắc nghiệt, thường xuyên bị thiên tai bão, lũ và cũng có điều kiện và các nét đặc thù như Nghệ An, Thanh Hóa. Vậy nếu áp dụng cơ chế, chính sách đặc thù để phát triển KT-XH cho cả vùng Bắc Trung bộ thì sẽ tạo động lực cho cả vùng phát triển, theo kịp các vùng và khu vực khác trong cả nước. Riêng đối với Quảng Bình và Quảng Trị, thu ngân sách hàng năm còn thấp, chưa đến 1/2 tổng số chi nên việc phát triển KT-XH vùng cũng là yếu tố hết sức cần thiết để các tỉnh còn khó khăn có cơ hội vươn lên theo kịp các tỉnh khác trong khu vực và cả nước.

Về thời gian triển khai thí điểm, đại biểu Trần Quang Minh đồng tình với cách tiếp cận theo hướng tiến hành thí điểm trong khoảng thời gian 2021 - 2025 vì trùng với thời điểm đánh giá tổng kết trong nhiệm kỳ đại hội Đảng các cấp, thuận lợi cho việc đánh giá đúng thực chất và nhân rộng mô hình cho các tỉnh. Tuy nhiên, từ nay cho đến hết năm 2022, thậm chí đến năm 2023, nước ta vẫn đang khó khăn do đại dịch Covid-19 nên đòi hỏi sự quyết tâm và nỗ lực cao hơn nữa của các địa phương cũng như Trung ương khi bắt tay vào các nhiệm vụ cụ thể.

Về các nhóm 7 cơ chế, chính sách cụ thể và 2 nhóm chính sách đặc thù cho Hải Phòng và Thừa Thiên Huế, đại biểu Trần Quang Minh nhất trí về việc bổ sung ngân sách Trung ương cho ngân sách địa phương vì đây là cách hợp lý để đẩy mạnh hoạt động đầu tư phát triển trên địa bàn thí điểm.

Tuy nhiên, đại biểu cũng cho rằng, sự điều tiết từ nguồn vượt thu so với dự toán hàng năm có thể dẫn đến việc lập dự toán thấp, không sát thực tế để được hưởng số tăng thu nhiều hơn. Vì thế, trong quá trình tổ chức triển khai thực hiện, các cơ quan liên quan cần chú trọng tính sát thực tế, khách quan khi lập dự toán thu ngân sách, tránh việc bị những tác động của các địa phương có tỷ lệ điều tiết từ nguồn tăng thu. Đối với việc bổ sung có mục tiêu từ nguồn tăng thu từ hoạt động xuất nhập khẩu qua cảng biển Nghi Sơn - Thanh Hóa cũng tương tự.

Bên cạnh đó, theo dự thảo các Nghị quyết, việc tăng tỷ lệ của Trung ương bổ sung cho địa phương chỉ áp dụng trong trường hợp ngân sách Trung ương không bị hụt thu, là điều kiện rất khó khăn do trong bối cảnh hiện nay. Như năm 2021, ngân sách Trung ương có tỉ lệ hụt thu rất lớn và những năm tiếp theo, tình trạng này vẫn diễn ra thì việc áp dụng cơ chế, chính sách này khó khả thi.

Đại biểu Trần Quang Minh cũng lưu ý, hiện nay chúng ta đang tăng cường chính sách thu hút đầu tư, giảm bớt chi phí trung gian cho các doanh nghiệp (DN) nên việc tăng các phí, lệ phí sẽ gây ra các rào cản mới, tăng thêm các chi phí cho DN, giảm tính cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam trên thị trường quốc tế nhất là ở các cảng lớn như cảng Hải Phòng, Nghi Sơn.

Về nội dung quản lý quy hoạch: “Trên cơ sở đồ án quy hoạch của thành phố Hải Phòng, tỉnh Thanh Hóa và Nghệ An đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt” sẽ quyết định phân cấp cho UBND các tỉnh, thành phố này thực hiện phê duyệt, điều chỉnh cục bộ là rất hợp lý với điều kiện không ảnh hưởng đến mục tiêu chung của tổng thể quy hoạch. Nếu được tổ chức triển khai thực hiện hiệu quả, đề nghị áp dụng rộng rãi trên địa bàn của cả nước để đẩy nhanh hơn nữa các trình tự, thủ tục liên quan đến điều chỉnh quy hoạch, đặc biệt là quy hoạch cục bộ trên từng địa phương.

Về tăng thu nhập cho cán bộ, công chức của TP. Hải Phòng, đại biểu Trần Quang Minh cho rằng đây là điều hoàn toàn phù hợp để tạo động lực, ổn định cuộc sống và công việc cho lực lượng cán bộ, công chức, thu hút nhân lực chất lượng cao trong bối cảnh Hải Phòng là địa phương có mức sống cao, thu nhập của khối DN chênh lệch lớn so với khối công lập.

Liên quan đến việc thành lập Quỹ bảo tồn di sản Huế, theo đại biểu Trần Quang Minh, quỹ có thể thành lập và nguồn thu của quỹ nên huy động từ nguồn xã hội hóa và các tổ chức quốc tế, bởi việc đóng góp quỹ từ ngân sách các địa phương trong cả nước là không đúng với pháp luật hiện hành và không hợp lý. Bên cạnh đó, ngoài mục đích phục vụ tôn tạo các công trình, di sản do Nhà nước quản lý thì việc sử dụng quỹ có đóng góp từ ngân sách để dự kiến chi cho trùng tu, tôn tạo các di sản thuộc sở hữu cá nhân là chưa phù hợp.  

Ngọc Mai (lược ghi)