Do địa hình của xã nằm lọt thỏm giữa thung lũng, bao quanh bởi hệ thống núi đá vôi, nên Tân Hóa thường xuyên bị ngập sâu trong nước lũ. Hàng chục năm qua, cứ đến mùa mưa bão, Tân Hóa lại ngập sâu từ 2-3m. Có năm, lũ ngập đến 6-7m, không còn một nóc nhà nào nhô lên khỏi mặt nước. Gần cả tháng trời, người dân Tân Hóa lay lắt tránh lũ nơi bìa rừng, trên dốc đá tai mèo với đói rét, bệnh tật.

 

Bây giờ thì đã khác, bà con ở đây đã không còn sợ lũ dữ. Không di dời dân đi nơi khác hoặc phá núi khơi thông dòng chảy, người dân đã biết cách “sống chung an toàn với lũ”. Mỗi nhà đầu tư làm một nhà phao bè. Khi nước lên là nhà nổi và được cố định bằng dây néo. Lũ lớn về, ngôi nhà bè ấy là nơi cư trú cho cả gia đình và còn chứa thêm các vật dụng thiết yếu, như: tivi, xe máy, lương thực… Thậm chí nhà phao bè cũng là hàng quán phục vụ người dân trong những ngày mưa lũ kéo dài. 

 

“Biết sống chung với lũ, người dân Tân Hóa chúng tôi cũng biết cách để phấn đấu về đích nông thôn mới”, ông Duẫn tự hào nói. Xã Tân Hóa đã huy động sức người, sức của trên tinh thần tự nguyện để góp phần xây dựng nông thôn mới. Chính nhờ vậy, đến cuối năm 2019, Tân Hóa đã đạt được 17/19 tiêu chí xây dựng nông thôn mới. Chỉ cón lại 2 tiêu chí chưa đạt là trường học và Trạm y tế xã. Ông Trương Thanh Duẫn cho biết: “Trong hai tiêu chí này, phần chưa đạt là do chưa có hàng rào, cổng kiên cố. Nhất định trong năm nay, Tân Hóa sẽ huy động sự hỗ trợ của con em và nhân dân cùng các nguồn vốn để hoàn thành. Chắc chắn, chúng tôi cán đích sớm!”.

 

Những ngày cuối năm, Tân Hóa đón mừng tin vui khi được Ủy ban MTTQVN tỉnh hỗ trợ xây dựng và bàn giao cho 64 nhà nổi phao bè cho các hộ nghèo và nhà cộng đồng.

 

Ông Cao Xuân Huỳnh (58 tuổi, ở thôn 3 Yên Thọ) vui mừng lắm. Nhà ông có 6 người, trận lũ nào cũng được bố trí lên vùng lèn đá để tránh lũ. Bây giờ, có nhà phao bè, gia đình ông chẳng còn ngại lũ lớn. Giữa vạt ngô đã chuẩn bị cho thu hoạch, ông Huỳnh bảo sau lũ lớn rút là bà con làm đất gieo hạt, Tết này có ngô ngọt để ăn rồi.

Trên những con đường liên thôn, liên xã, hàng trăm người dân tham gia làm vệ sinh sạch sẽ để chuẩn bị đón Tết. Các chị, các mẹ thì làm cỏ, trồng hoa. Không gian rộn rã tiếng nói cười.

 

 

Ông Canh Thanh Bình, Bí thư Đảng ủy xã Tân Hóa trao đổi với chúng tôi, trong khó khăn, Tân Hóa đã biết phát huy thế mạnh tiềm năng để xóa đói, giảm nghèo. “Chúng tôi có gần 700 hộ với trên 3.200 nhân khẩu. Trước đây, Tân Hóa có đến trên 70% hộ nghèo và cận nghèo. Nhờ phát triển kinh tế hộ gia đình nên bây giờ chỉ còn lại 27 hộ nghèo”, ông Bình cho hay.

 

Ở miền núi là phát huy thế mạnh của rừng. Với thực tế đó, Tân Hóa đẩy mạnh phát triển diện tích rừng trồng và nhận khoanh nuôi, bảo vệ rừng tự nhiên kết hợp chăn nuôi trâu bò. Ngoài hàng nghìn ha rừng nhận bảo vệ, người dân Tân Hóa còn phát triển trên 600ha rừng trồng kinh tế. Tổng đàn trâu bò cũng lên đến con số 2.600 con.

 

Năm 2012, Công ty Oxalis lần đầu tiên đưa khách du lịch đến Tân Hóa để khám phá hệ thống hang động Tú Làn. Sau đó, Tân Hóa vận động nhân dân đưa chuồng trại chăn nuôi gia súc rời xa khu dân cư. Ông Cao Văn Bê có đàn trâu bò hơn chục con cho hay: “Đưa đàn gia súc vào khu nhốt tập trung và xa khu dân cư cũng là để giữ vệ sinh cho thôn xóm. Khách du lịch khi đến đây cũng rất ngạc nhiên vì ở miền núi chúng tôi đã quan tâm đến môi trường sống”. Sau khi thực hiện khu nuôi nhốt trâu bò tập trung, Tân Hóa chú trọng thực hiện cuộc vận động xây công trình nhà vệ sinh tự hủy ở mỗi hộ gia đình và đặt thùng đựng rác tại các cụm dân cư. 

Sức hút từ phát triển du lịch cộng đồng đã làm thay đổi tư duy của người dân vùng miền núi Tân Hóa. Nhiều gia đình đã đầu tư nơi ăn, chốn ở sạch sẽ, phù hợp để làm dịch vụ cư trú cho khách du lịch nước ngoài ghé chân.

 

Một đội quân "porter" cho khách du lịch mạo hiểm cũng được hình thành. Gần 1.000 trai tráng vốn trước đây làm lâm tặc đã chuyển nghề sang vừa bảo vệ rừng vừa phục vụ du khách. Công việc của họ chỉ tạm nghỉ trong 2 tháng mưa lũ, còn lại là những chuyến xuyên rừng. 

 

Anh Trương Xuân Trung cho biết: “Chúng tôi băng rừng, lội suối đã quen nên khi đi phục vụ khách du lịch cũng không có gì vất vả. Thu nhập bình quân mỗi tháng cũng được 5-6 triệu đồng. Ngoài ra, nếu phục vụ tốt, chu đáo, khách có thể thưởng thêm một chút”. Hệ thống hang động Tú Làn nổi tiếng hút khách đã đưa về cho Tân Hóa mỗi năm trên 7.000 khách. Đó là điều kiện tốt cho người dân Tân Hóa đẩy mạnh dịch vụ phục vụ du lịch. Cũng nhờ vậy mà thu ngân sách của xã từ vài chục triệu đồng, nay lên đến gần ? tỷ đồng/năm.

 

Nói về định hướng phát triển du lịch, ông Trường Thanh Duẫn cho biết, trong thời gian tới, xã sẽ hình thành du lịch mạo hiểm cho khách nước ngoài khi lũ về. Bởi cứ khi lũ về, Tân Hóa lại thành biển hồ rộng hàng trăm ha. Khi đó du khách nước ngoài tha hồ khám phá. “Hàng nghìn người dân chúng tôi sống bình yên khi lũ lớn về thì việc phục vụ du khách đến trải nghiệm lũ cũng không có gì là nguy hiểm đâu”,  ông Duẫn nhìn rộng ra như vậy.