(QBĐT) - Trải qua hơn nửa thế kỷ đấu tranh giành độc lập dân tộc, bảo vệ Tổ quốc và làm nhiệm vụ quốc tế cao cả, đã có hàng triệu cán bộ, chiến sỹ và đồng bào ta anh dũng hy sinh. Tri ân, tôn kính, biết ơn các anh hùng, liệt sỹ, Đảng, Nhà nước ta đã có nhiều chủ trương, giải pháp lãnh đạo, chỉ đạo các địa phương, đơn vị làm tốt công tác “Đền ơn đáp nghĩa” và nhất là công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sỹ.

Tuy nhiên, công tác này vẫn bộc lộ một số khuyết điểm, hạn chế, chưa trở thành phong trào sâu rộng trong toàn dân... Để tiếp tục đẩy mạnh công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sỹ, Thủ tướng Chính phủ đã có quyết định phê duyệt Đề án số 1237, ngày 27-7-2013 về việc tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sỹ từ nay đến năm 2020 và những năm tiếp theo. Sau khi có các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của Bộ Quốc phòng, Quân khu, Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh đã tham mưu và tổ chức thực hiện Đề án 1237 với những nội dung, phần việc khá thiết thực, bước đầu mang lại hiệu quả.

Là một trong những đơn vị trực tiếp chỉ đạo thực hiện công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sỹ trong, ngoài nước, nhiều năm qua, Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh đã làm tốt chức năng, nhiệm vụ của mình. Căn cứ kế hoạch, nhiệm vụ của Bộ Tư lệnh Quân khu và Ủy ban nhân dân tỉnh giao, hàng năm, Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh đã chỉ đạo các cơ quan, đơn vị trực thuộc và Đội 589 xây dựng kế hoạch khảo sát, tìm kiếm cất bốc hài cốt liệt sỹ sát với yêu cầu thực tế, đồng thời chủ động chỉ đạo các cơ quan liên quan phối hợp thực hiện nhiệm vụ hiệu quả, thiết thực.

Từ khi thành lập đến nay, tuy công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sỹ ngày càng khó khăn, do địa hình ngày càng phức tạp và có nhiều thay đổi; giao thông cách trở; nhân chứng biết về thông tin mộ liệt sỹ ngày càng ít, số còn lại tuổi đã quá cao, sức khỏe yếu không thể đến tận nơi chôn cất liệt sỹ ngày xưa để tìm kiếm..., nhưng tập thể cán bộ, chiến sỹ Đội quy tập hài cốt liệt sỹ, bằng tình cảm, trách nhiệm và sự tri ân trước mất mát, hy sinh của đồng đội, đã dũng cảm vượt qua khó khăn, thực hiện tốt nhiệm vụ được giao.

Đội 589 thực hiện nhiệm vụ quy tập hài cốt liệt sỹ tại nước bạn Lào. Ảnh: Tư liệu

Đến nay, các cán bộ, chiến sỹ lực lượng vũ trang Quảng Bình đã tiến hành quy tập được trên 2 ngàn mộ liệt sỹ trong và ngoài nước về an táng tại các nghĩa trang liệt sỹ quê nhà. Trong số đó có hơn 100 hài cốt có tên, địa chỉ cũng được Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh thông báo cho thân nhân và làm các thủ tục bàn giao chu đáo, hợp đạo lý truyền thống... Ghi nhận những cố gắng tích cực đó, Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã tặng Đội 589 Huân chương Lao động hạng Ba; ngoài ra, Đội còn được Thủ tướng Chính phủ, Bộ Quốc phòng tặng 5 bằng khen và hàng chục bằng khen, giấy khen của Bộ Tư lệnh Quân khu 4, Ủy ban nhân dân tỉnh...

Trên cơ sở những kết quả đạt được và từ thực tiễn kinh nghiệm được đúc rút sau hơn 20 năm thực hiện công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sỹ, sau khi có Quyết định phê duyệt Đề án 1237 của Thủ tướng Chính phủ, Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh đã tham mưu cho Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành các chỉ thị, kế hoạch, quy chế hoạt động và quyết định thành lập Ban chỉ đạo tỉnh về tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sỹ từ nay đến năm 2020 và những năm tiếp theo (gọi tắt là Ban chỉ đạo 1237).

Theo đó, Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh-Cơ quan thường trực của Ban chỉ đạo chịu trách nhiệm chủ trì phối hợp với các cơ quan liên quan giúp Ban chỉ đạo tỉnh hướng dẫn, theo dõi, kiểm tra, đôn đốc  các cơ quan, đơn vị địa phương trong việc triển khai tổ chức thực hiện các nội dung, nhiệm vụ liên quan.

Tuy thời gian triển khai đề án chưa dài (từ tháng 4-2014) nhưng có thể khẳng định rằng, Đề án 1237 đã dần đi vào cuộc sống và trở thành mối quan tâm không chỉ với những người trực tiếp thực hiện đề án mà còn là tình cảm, trách nhiệm của mọi tầng lớp nhân dân. Ngay sau khi đề án được triển khai, đã có 3 người dân tình nguyện đến Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh để thông tin về mộ liệt sỹ; nhiều cá nhân, đơn vị đã vượt hàng trăm cây số đến Ban Chính sách, Phòng Chính trị, Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh để cung cấp danh sách và sơ đồ mộ chí...

Theo thống kê, hiện tại trên địa bàn Quảng Bình còn hơn 1.700 mộ liệt sỹ chưa được quy tập. Đa số các phần mộ trên đều ở địa bàn rừng núi hiểm trở trong hệ thống đường Trường Sơn trước đây; số còn lại do chiến tranh và quá trình phát triển kinh tế đất nước đã làm biến dạng, thay đổi địa hình nên rất khó kiểm tra xác định...

Chính vì vậy, Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh đã tham mưu đề ra các giải pháp tổ chức thực hiện trong thời gian tới với nhiều nội dung sát thực, cụ thể. Đó là thường xuyên quán triệt sâu sắc chủ trương của Đảng, Nhà nước, Chính phủ về yêu cầu nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sỹ; phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, đơn vị liên quan để nắm số liệu mộ chí còn tồn đọng trên địa bàn tỉnh nhằm đề ra chủ trương, biện pháp thực hiện công tác quy tập hiệu quả; chỉ đạo Ban chỉ huy Quân sự  huyện, thị xã, thành phố phối hợp với cấp ủy, chính quyền, nhân dân địa phương phát động phong trào cung cấp thông tin về mộ liệt sỹ, đồng thời làm tốt công tác thu thập, nắm nguồn tin, khảo sát chặt chẽ, tỉ mỉ thông tin mộ liệt sỹ trước khi thực hiện nhiệm vụ quy tập, không để sai sót, lãng phí công sức, thời gian, kinh phí...

Nhiệm vụ trước mắt đặt ra cho cán bộ, chiến sỹ, đặc biệt là những người trực tiếp thực hiện Đề án 1237 về công tác quy tập hài cốt liệt sỹ là khá nặng nề, nhưng đây là một trong những đề án vừa thể hiện trách nhiệm, tình cảm với những đồng đội đã ngã xuống, vừa thể hiện đạo lý truyền thống “Uống nước nhớ nguồn” của dân tộc Việt Nam, chính vì vậy, Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh quyết tâm thực hiện tốt nhiệm vụ được giao, động viên cán bộ, chiến sỹ các đội quy tập hài cốt liệt sỹ trong và ngoài nước đoàn kết khắc phục mọi khó khăn, phấn đấu thực hiện tốt nhiệm vụ và trách nhiệm với các liệt sỹ đã ngã xuống vì độc lập tự do của Tổ quốc và vì nghĩa vụ quốc tế cao cả.                        

Lan Anh