GS Phạm Nhật An, Nguyên Phó giám đốc BV Nhi TƯ cho biết, vào dịp Tết Nguyên đán, thời tiết thay đổi, trẻ em sức đề kháng kém, cộng thêm việc nhiều gia đình không quan tâm đúng mức đến việc ăn uống, sinh hoạt của trẻ bị khiến trẻ dễ mắc bệnh.

Hô hấp, tiêu hóa là các bệnh thường gặp trong dịp Tết

Theo Nhà giáo nhân dân, GS.TS. Phạm Nhật An, Nguyên Phó hiệu trưởng trường Đại học Y Hà Nội, Nguyên Phó Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương, Tết là thời điểm giao mùa, thời tiết thay đổi đột ngột kèm theo mưa, độ ẩm không khí cao, chênh lệch nhiệt độ ngày đêm nhiều, khiến cơ thể khó thích nghi. Trẻ em do sức đề kháng kém nên dễ mắc bệnh. Ngày Tết trẻ được ăn uống tự do, sinh hoạt không có nề nếp, trẻ được đi chơi, ra ngoài nhiều, tiếp xúc với nhiều môi trường ô nhiễm bên ngoài….  cũng là những nguyên nhân khiến trẻ dễ gặp các bệnh về hô hấp hoặc tiêu hóa.

GS.TS. Phạm Nhật An, Nguyên Phó hiệu trưởng trường Đại học Y Hà Nội, Nguyên Phó Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương

GS An cho rằng, vào cuối mùa đông, đầu mùa xuân, trẻ rất hay mắc các bệnh ở đường hô hấp, do đây là mùa mà điều kiện thời tiết thuận lợi cho vi khuẩn, virus phát triển, chúng tồn tại trong môi trường và rất dễ lây từ người này sang người kia. Một số bệnh hô hấp hay gặp ở trẻ là  bệnh sởi, cúm, ho gà, các loại viêm đường  hô hấp do  virus hoặc vi khuẩn.... Bên cạnh đó, trẻ cũng có thể gặp các vấn đề về tiêu hóa, do trẻ được ăn uống quá nhiều loại thực phẩm hoặc thực phẩm không được bảo đảm vệ sinh. Tết còn là mùa của các bệnh về da, viêm kết mạc mùa xuân, hay các bệnh do dị ứng phấn hoa….

Để bảo vệ trẻ khỏi các bệnh thường gặp kể trên, GS An khuyên cha mẹ nên quan tâm đến việc phòng bệnh hơn là để bé mắc bệnh rồi mới chữa. Một số biện pháp phòng bệnh cho trẻ như cần cho trẻ tiêm đầy đủ các loại vaccine theo lịch tiêm chủng. Với những trẻ nhỏ, cần hạn chế tối đa việc thay đổi môi trường đột ngột từ nóng sang lạnh, tránh gió lùa, nếu cho trẻ ra ngoài chơi cần mặc quần áo ấm. Một trong những biện pháp đơn giản, dễ thực hiện để phòng tránh mắc bệnh là hạn chế tiếp xúc với nguồn bệnh, giữ vệ sinh sạch sẽ  bằng cách rửa tay chân, vật dụng, đồ chơi của trẻ, giữ vệ sinh ăn uống …

Có một thực tế là khi thấy trẻ mắc bệnh, có gia đình vì sốt ruột đưa trẻ nhập viện ngay, trong khi đó nhiều gia đình có tâm lý trì hoãn không đưa trẻ đi khám bệnh. GS Phạm Nhật An cho biết, có những chứng bệnh thông thường không cần đưa trẻ đến bệnh viện, như hội chứng cảm cúm, với các biểu hiện hắt hơi, sổ mũi, chảy nước mũi nhẹ …  trẻ sốt nhẹ, vẫn ăn uống được thì cha mẹ có thể giữ trẻ ở nhà theo dõi trẻ. Với những bé mắc bệnh đường tiêu hóa, như đi ngoài, có thể cho bé  uống oresol và theo dõi tại nhà.

Bé đau bụng, sốt, kèm theo bỏ ăn, trướng bụng cần được đi khám bệnh

Những trường hợp nào phải cấp cứu tại viện

Theo GS Phạm Nhật An, nếu trẻ nhỏ  có dấu hiệu dưới đây thì không thể giữ ở nhà, mà cần đưa trẻ đi khám bệnh ngay  như trẻ tím tái, khó thở, thở rít, sốt cao có nguy cơ co giật, có dấu hiệu mất nước, xuất huyết …. , nếu trẻ tiêu chảy kèm theo sốt, bỏ ăn hoặc bụng trướng cũng  cần đưa trẻ đi khám.  Đặc biệt, nếu một đứa trẻ đang chơi bỗng nhiên nôn nhiều, bỏ ăn  cần đưa ngay bé đến viện để được khám và cấp cứu kịp thời.

Dịp Tết là thời điểm trẻ nhỏ ở nhà, được ăn uống rất nhiều loại thực phẩm, nếu cha mẹ hay người chăm sóc không để ý đến trẻ, bé vừa ăn vừa chơi đùa, dễ dẫn đến các trường hợp bị hóc, sặc các loại thực phẩm, nhất là đồ ăn có cạnh như các loại hạt hướng dương, hạt bí, hạt lạc, hay thạch, kẹo…. GS An khuyên, trong những tình huống dị vật đường thở, thường sẽ gây thiếu oxy cho bé, điều này rất nguy hiểm. Đặc biệt, có những trường hợp trẻ em hóc các loại xương còn có thể gây biến chứng cho trẻ. Để xử trí với những trường hợp nhẹ, cha mẹ cần bình tĩnh vuốt ngực cho trẻ qua cơn nghẹn, nếu không nghiêm trọng, có thể cho bé uống nước. Nếu trẻ nhỏ hóc xương, cha mẹ cần chú ý không cho tay hoặc các vật khác vào móc ra bởi sẽ gây nguy hiểm cho trẻ, cần đưa trẻ đi bệnh viện ngay. Nếu dị vật đường thở khiến bé khó thở, tím tái, ho sặc sụa, hốt hoảng, thở rít cần tống ngay dị vật ra ngoài bằng cách tạo sức ép lồng ngực ở khu vực phổi để đẩy dị vật , tuy nhiên tiến hành cách này cần theo độ tuổi và cha mẹ cần thực hiện đúng cách. Nếu bé nguy hiểm cần hà hơi thổi ngạt, bóp bóng hỗ trợ và nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế.

Để phòng ngừa dị vật đường thở, tốt nhất cần phòng tránh cho bé, không để bé chơi những đồ chơi nhỏ, có nguy cơ bé cho vào miệng. Khi cho bé ăn, cần chú ý mức độ an toàn của thức ăn, tránh các loại hạt nhỏ như hạt dưa, hạt bí, hạt lạc, cho trẻ ăn cá cần bỏ hết xương. Tuyệt đối không cho bé vừa ăn vừa chơi đùa, khi ăn không quát mắng trẻ khiến bé vừa ăn vừa khóc cũng dễ khiến bé bị sặc.

GS An cho biết, trong gia đình có trẻ nhỏ cũng cần có tủ thuốc với những loại thuốc thiết yếu để khi cần có thể sử dụng ngay như các loại thuốc và dụng cụ dùng để sơ cứu ban đầu như cồn, thuốc đỏ, bông băng…. Thuốc trị các chứng bệnh thông thường cũng nên có, tuy nhiên cần nhớ chỉ dùng các loại thuốc không cần có chỉ định của bác sĩ như thuốc hạ sốt (nếu trẻ sốt trên 38,50C thì cho bé uống), thuốc dùng khi bị rối loạn tiêu hóa (oresol) giảm nguy cơ bệnh nặng lên. Tất cả các loại thuốc, cha mẹ cần đọc kỹ hướng dẫn sử dụng, với oresol phải pha đúng liều lượng. Các loại thuốc cần có kinh nghiệm sử dụng như thuốc nhỏ mắt, nhỏ tai, nhỏ mũi... cũng không nên dùng tùy tiện. Tùy theo từng gia đình, cần trữ thêm loại gì, nếu trẻ dễ viêm nhiễm đường hô hấp có thể trữ thêm một số loại thuốc ho chẳng hạn...., nếu trẻ hay bị về tiêu hóa có thể có thêm men vi sinh. Tuy nhiên các gia đình tuyệt đối không nên trữ và sử dụng các loại thuốc kháng sinh cần có chỉ định của bác sĩ.

Theo Hải Yến (Sức khỏe & Đời sống)