(QBĐT) - Trong một cuộc nói chuyện, bạn tôi quả quyết rằng: “Chú có tin không, một người đàn ông không biết chữ, nhưng đã mạnh dạn áp dụng những hình thức mới vào làm vườn ươm cây giống để rồi bây giờ trở thành tỷ phú. Không những thế, anh còn giải quyết việc làm cho hơn chục lao động tại địa phương...”. Từ câu chuyện thật mà như đùa ấy, chúng tôi tìm về thôn 8, xã Quảng Liên, huyện Quảng Trạch để được nghe hành trình trở thành tỷ phú của người đàn ông mù chữ...

Anh Phạm Xuân Hùng đang kiểm tra vườn ươm cây giống của mình.

Mù chữ, "trình độ"... kỹ sư

Cuối tháng 3, nắng như đổ lửa chúng tôi tìm đến nhà "tỷ phú mù chữ" Phạm Xuân Hùng theo như đã giới thiệu. Ngôi nhà của anh nằm sát quốc lộ 12A đóng cửa, người hàng xóm của gia đình anh cho biết: “Bây giờ muốn gặp Hùng thì các anh phải ra vườn ươm cây giống”.

Tiếp chuyện chúng tôi trong căn nhà nhỏ ngay tại vườn ươm là một người đàn ông đậm chất nông dân, mộc mạc, khi gặp chúng tôi anh ngần ngại và cho biết không muốn nhiều người biết chuyện đời mình vì ở cái thời buổi này mà nói là không biết chữ thì chẳng hay ho gì.

Hơn nữa, anh lại không muốn ký ức của thời ấu thơ được giở lật lại. Nhưng rồi, trước sự cởi mở và chân thành của chúng tôi, anh Hùng bắt đầu chia sẻ, thuở nhỏ do quá đam mê bẫy chim nên anh đã theo nhiều thanh niên trai tráng tại địa phương lặn lội tìm chim ở các vùng rừng trong tỉnh, có khi ra tận Hà Tĩnh để bẫy chim, vì thế việc học hành của anh phải bỏ dở.

Nhưng thú đam mê bẫy chim của anh cũng bị đẩy lùi theo miếng cơm manh áo hàng ngày của gia đình. Năm 2004, khi đã bước vào tuổi 30, anh đã chọn cho mình một hướng đi mới là làm vườn ươm cây giống để có thu nhập. Ban đầu, anh chỉ tiến hành nhận đất làm vườn ươm cây giống theo hình thức nhỏ lẻ với các loại cây chủ yếu là keo, bạch đàn, tràm... Tuy nhiên, do chưa có kinh nghiệm và kiến thức, đồng thời lại làm theo hình thức thủ công nên thu nhập của gia đình anh bấp bênh.

Năm 2012, theo sự giới thiệu của một số người, anh đã lặn lội vào huyện Trảng Bom (Đồng Nai) để học cách làm vườn ươm áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật. Anh Hùng cho biết thêm: Công việc làm vườn ươm theo hình thức mới đối với người biết chữ đã khó nay gặp mình không biết chữ lại khó vạn lần.

Tuy không biết chữ, nhưng bằng kinh nghiệm học hỏi từ thực tiễn cuộc sống, anh Hùng tự thiết kế vườn ươm như một kỹ sư được đào tạo bài bản.

Với bản tính thông minh, lanh lợi, ham học hỏi anh đã nhanh chóng tiếp thu được cách làm vườn ươm theo hình thức mới này và về triển khai tại gia đình mình. Đưa chúng tôi ra xem hệ thống ống nước anh đang thiết kế cho một vườn ươm mới, anh Hùng bảo rằng: khi áp dụng làm vườn ươm cây giống theo hình thức mới mình phải làm cho khoa học, nếu không vườm ươm sẽ không hiệu quả. Điều quan trọng trong làm vườn ươm cây giống là phải chọn đất phù hợp (đất chưa trồng loại cây gì, phải là đất đồi), tiếp đến là đặt ống dẫn nước, lắp hệ thống bơm, tỷ lệ đất trồng tại các bầu om, pha chế thuốc...

Đặc biệt, là khi tưới cây, phải tuân thủ theo quy luật sinh trưởng. Đối với cây mới đưa vào bầu om thì 2-3 phút phải tưới một lần; cây 5-7 ngày thì phải tưới sau 5 phút; 10 ngày thì khoảng 10 phút tưới một lần. Nghe anh trình bày những kỹ thuật khi làm vườn ươm cây giống khiến chúng tôi cứ tưởng anh là một kỹ sư lâm nghiệp thực thụ đã được đào tạo bài bản tại một ngôi trường nào đó.

“Cái cốt lõi khi làm vườn ươm cây giống là sự chịu khó, quần áo cả ngày không ướt mồ hôi, không thức khuya, dậy sớm thì thành quả lao động của mình sẽ không có gì cả...” anh Hùng bộc bạch thêm.

Tỷ phú vườn ươm...

Chuyện anh Phạm Xuân Hùng không biết chữ trở thành tỷ phú từ những kinh nghiệm thực tế đã được lan truyền khắp nơi. Bây giờ vườn ươm cây giống của gia đình anh đã trở thành một “thương hiệu” cho các thương lái và nhiều hộ gia đình đến từ trong tỉnh và các tỉnh khác như: Hà Tĩnh, Quảng Trị, Thừa Thiên-Huế, Đà Nẵng tìm đến. Họ đến với anh không những do chất lượng cây giống tốt mà là cách anh làm việc luôn đặt chữ tín lên hàng đầu.

Thu nhập vườn ươm cây giống đã giúp anh Hùng trở thành tỷ phú và giải quyết công ăn việc làm cho hơn chục lao động địa phương.

Anh kể cho chúng tôi một chuyện rằng, mới đây anh có xuất hơn 1,2 vạn cây giống cho một thương lái tại tỉnh Thừa Thiên - Huế, tuy nhiên khi đưa cây vào trồng tại địa phương thì chủ cây đã gọi điện thoại cho anh và bảo rằng đã xảy ra tình trạng vàng lá. Sau nhiều đêm trăn trở tìm nguyên nhân, so sánh lứa cây mình xuất cho họ và cây mình trồng tại nhà thì anh mới biết rằng, số cây đó đã bị phun thuốc diệt cỏ nên mới xảy ra tình trạng như vậy. Sau đó anh đã điện thoại cho chủ cây biết anh sẽ chịu trách nhiệm thay thế toàn bộ số cây bị hư hỏng...

Nhìn cơ ngơi hiện tại của anh Hùng ai cũng tấm tắc khen anh chịu khó học hỏi và dám làm. Hiện vườn ươm của anh có diện tích khoảng 8 sào với gần 1,5 triệu cây giống.

Theo anh Hùng, mỗi năm gặp thời tiết thuận lợi gia đình xuất ra khoảng hơn 4 triệu cây giống. Thu nhập của gia đình sau khi đã trừ các chi phí khoảng 100 triệu đồng/năm. Không những thế, vườn ươm của gia đình anh còn tạo việc làm ổn định cho hơn 10 lao động tại địa phương và các xã lân cận với thu nhập khoảng 3 triệu đồng/người/tháng. Ngoài việc tiến hành làm vườn ươm, anh còn có gần 10 ha đất rừng để trồng thông, keo, bạch đàn nhằm tăng thêm thu nhập và phủ xanh đất trống, đồi trọc...

Bây giờ khi đã trở thành tỷ phú, vẫn trăn trở về sự học dang dở của mình, nhưng với anh Hùng tài sản kiến thức là quý giá. Và để bù đắp những thiệt thòi mà mình đã từng trải qua nên mọi công sức, tiền bạc gia đình có được anh dành vào làm vườn ươm và đầu tư vào việc học hành cho hai đứa con của mình, với hy vọng mai sau lớn lên chúng sẽ còn làm được nhiều việc có ích cho xã hội hơn bản thân anh...

Ngọc Hải-Xuân Phú